صدای میراث: مهاجرت جواد قارایی مستندساز گردشگری به عمان که با مجموعه ایرانگرد در صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران مطرح شد و برخی مستندسازها او را برنامه‌ساز رانتی خوانده‌اند به یک جریان خبری در حوزه گردشگری تبدیل شد.
جواد قارایی اما بلافاصله پس از انتشار این خبر در گفت‌وگو با خبرگزاری ها اعلام کرد که هشت ماه خانه‌نشین بوده و به عمان نیز مهاجرت نکرده است، بلکه برای ساخت یک مستند به کشور عمان سفر کرده و در هشت ماه خانه‌نشینی خود پیشنهادات زیادی از کشور عمان برای ساخت مستند گردشگری آن کشور داشته و در نهایت برای مذاکره با مقامات عمان به مسقط سفر کرده و امروز نیز به ایران بازگشته است.
جواد قارایی از بازگشت خود به ایران خبر داده و در گفت‌وگو با رسانه‌ها مدعی شده است که «متأسفانه طرح‌هایی همچون «ایرانگرد کوچک» و «سفر به سرزمین رویاها» با هدف ایران‌هراسی مورد توجه واقع نشد و به همین جهت بعد از هشت ماه خانه‌نشینی تصمیم گرفتم پیشنهاد عمان را بپذیرم.»
بودجه ۱۰ میلیارد تومانی برای ایرانگردی قارائی
کارگردان مجموعه ایرانگرد که تاکنون موفق به ساخت ۴ مجموعه از این مستند با ارقام میلیاردی شده است به وزارت میراثفرهنگی و صداوسیما نیز تاخته و گفته است: «متأسفانه وزارت گردشگری همراهی لازم را نداشت و ظاهراٌ تبلیغات گردشگری آنچنان که باید اهمیتی ندارد، البته می گویند پول نداریم اما من به آنها گفتم حتی اگر مرمت یک جا معطل بماند و هزینه آن صرف تبلیغات شود، از تخریب سایر آثار جلوگیری خواهد شد. مثل بیست سال گذشته که خانه‌ام را فروختم و کار را ادامه دادم، احساس تنهایی می‌کنم. من ایران را دوست دارم و قرار نیست در عمان بمانم. به من گفته‌اند که کارهای سری جدید ایرانگرد در حال انجام است و من هم مثل همیشه منتظر و امیدوار می‌مانم.»
جواد قارائی بخشی از حقیقت را گفته اما بخش دیگرش را هرگز بر زبان نیاورده است. او مستندساز نیازمندی نیست که خانه‌اش را بفروشد و خرج هزینه‌های تبلیغ دجاذبه‌های گردشگری ایران کند. صدای میراث اسنادی در اختیار دارد که پیشنهاد او برای ساخت مجموعه ایرانگرد ۵ به مبلغ بیش از ۱۰ میلیارد تومان مورد پذیرش سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته است. البته این برآورد تایید شده است و ممکن است پیشنهاد اولیه جواد قارایی برای ساخت این مستند بیش از این مبلغ بوده است که صداوسیما با پیشنهاد اولیه او مخالفت کرده و شاید یک میلیارد تومان از آن مبلغ را کسر کرده باشد.
برخی مستندسازان به صدای میراث خبر داده‌اند که جواد قارائی برای ساخت یکی دیگر از مجموعه‌های پیشین مستندهای ایرانگرد خود مبلغ چهار میلیارد تومان دریافت کرده است. به گفته این افراد، این مبلغ در شرایطی به او پرداخت شده است که برخی مستندسازان حرفه‌ای کشور که از تجهیزات و ساخت و زمان بهتر و بیشتری باز او مستند ساخته‌اند یک میلیارد تومان بابت ساخت مستندهای زمانبر و حرفه‌ای دریافت کرده‌اند.
جواد قارایی بیش از چهار میلیارد تومان در سال‌های گذشته تنها برای ساخت یکی از مجموعه‌های ایرانگرد پول گرفته است و حتی در اقدامی عجیب در سال گذشته نیز پیشنهاد او برای ساخت مجموعه ایرانگرد۵ اینگونه و مشروط مورد تایید سازمان صداوسیما قرار گرفته است که مبلغ ده میلیارد و ده میلیون تومان به او برای ساخت ایرانگرد ۵ در ۲۶ قسمت ۳۵ دقیقه‌ای مصوب شد، پرداخت شود. به شرط آن که حضور خود او مقابل دوربین کمتر باشد. این بودجه دقیقا برای برنامه ایرانگرد ۵ است که قرار بود نوروز ۱۴۰۱ از تلویزیون پخش شود. برنامه‌ای که هر دقیقه آن ۱۱ میلیون تومان برای بیت‌المال آب خورده است.
خلق آلبوم تصویری به نام مستند گردشگری
تصور کنید این مجموعه‌ساز تلویزیونی که در حوزه گردشگری فعالیت دارد و تنها با برخورداری از هلی‌شات و نه زحمت تصویربرداران دوربین به دوش تصاویری بدیع از آسمان برای پخش در تلویزیون تهیه و در یک کلام آلبومی تصویری خلق می‌کند، بیشتر از ۱۰ میلیارد تومان از بودجه سازمان صداوسیما را به خود اختصاص داده و علاوه بر تحویل این مجموعه می‌بایست در قرارداد خود ۲۶۰۰ عکس با کیفیت و ۱۳۰ تایم لپس به تعداد هر برنامه ۵ عدد نیز تحویل تلویزیون می‌داد.
حالا جواد قارائی مدعی شده است که چون هشت ماه خانه‌نشین بوده و وزارت میراثفرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و سازمان صداوسیما با او بی مهری کرده و توجه کافی به او نداشته‌اند به عمان سفر کرده تا جاذبه‌های گردشگری آن کشور را البته برپایه تجربه برنامه‌سازی تلویزیونی در ایران با میلیاردها تومان بودجه و اعتبار که مشخص نیست چرا باید از چنین رانتی در صداوسیما برخوردار باشد، به تصویر بکشد. او که مشخص نیست چگونه سر از عمان درآورده و موضوع مهاجرتش نیز مطرح اما بلافاصله خودش تکذیب کرده در پست اینستاگرامی‌اش چندین بار از «ایران جان» سخن گفته و مدعی است که چون سازمان صداوسیما و وزارت میراثفرهنگی با او همکاری نکرده‌اند ششماه خانه نشین بوده و حالا به عمان رفته است و مقامات آن کشور چنان از پیشنهادات او برای ساخت مجموعه‌های تلویزیونی گردشگری استقبال کرده‌اند که گویی یک مستندساز تمام عیار است.
جواد قارائی خوب می داند که قالب برنامه‌سازی او به هیچ عنوان استانداردهای جهانی مستند را ندارد و او تنها با تکیه بر هلی شات های تصویری توانسته است یک آلبوم تصویری از جاذبه‌های گردشگری ایران خلق کند. مجموعه‌های او نیز کاملا اتستفاده داخلی دارند و به گونه‌ای ساخته نشده که تاریخ مصرف نداشته باشند. یعنی اگر مجموعه ایرانگرد ۴ را همین امروز تماشا کنید کاملا متوجه بیات بودن آن می‌شوید.
جواد قارائی بهتر است در مورد قرارداد اخیر خود با سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران توضیح دهد که چگونه توانسته است برآورد بیش از ۱۰ میلیارد تومانی برای ساخت یک مجموعه ۲۶ قسمتی در حوزه ایرانشناسی و گردشگری آن هم نه با اطلاعات کامل و صحیح که با تمرکز بر خلق یک آلبوم تصویری که هیچ مصرف خارجی برای ایران ندارد و به دلیل بیات بودن نیز قابلیت تکرار مجدد نمی‌یابد و در هیچ جشنواره مستند جهانی نیز به دلیل نداشتن ساختار استاندارد مستند حایز پذیرش نشده است، تنها با تکیه بر کلیدواژه ایرانشناسی و گردشگری چنین ارقام نجومی را برای ساخت مجموعه‌های تصویری گردشگری خود دریافت می‌کند. مجموعه‌هایی که شاید ۲۰ دقیقه از ۳۵ دقیقه‌ای که روی آنتن تلویزیون می‌رود، خودش راوی و داخل تصویر است؟
