صدای میراث: امروز روز جهانی صنایعدستی است. اما هنرمندان صنایعدستی بیپناه و درمانده از وعدههای بیسرانجام و سوءمدیریت در معاونت صنایعدستی به روزگاری دچار شدهاند که به گفته فعالان صنایعدستی حتی برای معاش نیازمند کمک هستند.
معاونت صنایعدستی، به ادعای فعالان هنرهای سنتی ایران، حاضر به اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی برای واگذاری تصدیها به بخش خصوصی نیست و سه سال است که نوشتن آییننامه اجرایی قانون مصوب از سوی مجلس و تایید شده از سوی شورای نگهبان برای حمایت از هنرمندان صنایع دستی را به تعویق انداخته است تا بزعم فعالان عرصه صنایعدستی، مدیریت حوزه صنایعدستی را در انحصار خود داشته باشد.
فقدان اتحادیه سراسری عامل افزایش مشکلات روزافزون بخش صنایعدستی
عباس شیردل رییس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان و فروشندگان صنایعدستی استان اصفهان تمامی کاستیهای موجود در حوزه صنایعدستی کشور را به دلیل تعلل وزارت میراث فرهنگی در نوشتن آیین نامه اجرایی قانون حمایت هنرمندان صنایعدستی که سه سال پیش در مجلس تصویب و به تایید شورای نگهبان رسید میداند و به صدای میراث میگوید: تعلل در نوشتن این آییننامه از تشکیل اتحادیه سراسری صنایعدستی جلوگیری کرده است و مشکلات زیادی برای هنرمندان و خسارت زیادی برای تولیدکنندگان صنایعدستی کشور به بار آورده است.
رییس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنایعدستی در گفتوگو با صدای میراث اعلام کرد: تنها سه شهر از ۱۶۴۰ شهر کشور آن هم در اصفهان، خمینیشهر و تهران دارای اتحادیه صنایعدستی هستند و هنرمندان صنایعدستی در دیگر شهرهای ایران زیر نظر اتحادیههای نامرتبط با حوزه کاری خود یعنی اتحادیههای لوازم خانگی، خرازی فروشها، آهنگرها و … فعالیت میکنند و هنرمندان صنایع دستی در هیچ کجای کشور غیر از سه شهر اتحادیه صنفی ندارد که حق خود را مطالبه کنند و مانند هتلدارها و شرکتهای خدمات مسافرتی بتوانند به حقوق قانونی خود دسترسی داشته باشند.
به گفته عباس شیردل، سال ۹۳ در دوران معاونت بهمن نامور مطلق در معاونت صنایعدستی سازمان میراث فرهنگی پیشنهاد شد که پیشنویس قانون حمایت از هنرمندان صنایعدستی کشور تدوین شود و این اتفاق هم افتاد مجلس هم آنرا مصوب کرد. آنزمان معاون فعلی صنایعدستی وزارت میراث فرهنگی، معاون بازرگانی صنایعدستی سازمان میراثفرهنگی بود. قانون حمایت از هنرمندان صنایعدستی سه سال پیش در مجلس تصویب و شورای نگهبان هم آنرا تایید کرد و سه ماه نیز به سازمان میراث فرهنگی مهلت داده شد تا آییننامه اجرایی این قانون تدوین شود. اما این سه ماه تبدیل به ۳ سال شده است و معاون صنایعدستی این آین نامه را تهیه نکرده است تا مبادا اتحادیه و تشکل واحد و سراسری صنایعدستی کشور تشکیل شود.
وزارت میراثفرهنگی قانون را اجرا نمیکند
شیردل با انتقاد از عملکرد معاونت صنایع دستی کشور در بیتوجهی به وضعیت و آینده هنرمندان صنایعدستی با تعلل در نوشتن آیین نامه اجرایی قانون حمایت از هنرمندان صنایعدستی گفت: اگر اتحادیه و تشکل سراسری صنایعدستی کشور تشکیل شود آنزمان تمام فعالیتهای اجرایی حوزه صنایعدستی مانند صنوف دیگر در اختیار هنرمندان صنایع دستی و بخش خصوصی قرار میگیرد و معاونت صنایعدستی وزارت میراثفرهنگی فقط وظیفه نظارت را عهدهدار میشود و معاون صنایعدستی علاقه ای به این موضوع ندارد.
رییس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنایعدستی استان اصفهان افزود: وزارت میراث فرهنگی در حالی تدوین آیین نامه اجرایی قانون حمایت از هنرمندان صنایع دستی کشور را ۳ سال است به تعویق انداخته که اتحادیههای صنفی زیرمجموعه وزارت صمت تشکیل شده و براساس اصل ۴۴ قانون اساسی تمامی تصدیگریهای بخش دولتی در اصناف مختلف به بخش خصوصی و فعالان آن عرصهها سپرده شده و آنها می توانند به شکل مستقیم حقوق قانونی خود را از دولت مطالبه کنند و به حق خود نیز برسند.
شیردل با طرح این سوال از وزارت میراث فرهنگی که چرا نباید صنایعدستی ایران دارای اتحادیه سراسری برای رسیدن به حقوق قانونی و دست نیافته خود باشد؟ گفت: حوزه صنایعدستی در ایران چون تشکل سراسری واحد ندارد نمیتواند مطالبات بخش صنایعدستی را بطور مستقیم با دولت در میان بگذارد.
صنایعدستی گوشت قربانی و بچه سرراهی است
به گفته او، از ۶۰۲ هنر ثبت شده در یونسکو ۲۹۶ هنر مربوط به صنایعدستی ایران است که ۱۹۶ هنر آن فقط متعلق به استان اصفهان است و این ظرفیت می توانست با وجود اتحادیه سراسری و سپردن امور به بخش خصوصی صنایعدستی واقعا جای صادرات نفت را بگیرد. اما چون اتحادیه سراسری وجود ندارد دولتها نیز نمیتوانند پاسخگوی مطالبات این بخش باشند.
شیردل با اعلام این که اکنون قانون حمایت از هنرمندان صنایعدستی کشور به دلیل بی توجهی معاونت صنایعدستی وزارت میراث فرهنگی در نوشتن آیین نامه اجرایی در کتابخانه مجلس مانده و خاک می خورد گفت: در تمام این سالها صنایعدستی مانند گوشت قربانی و بچه سرراهی شده است و یک مدت میگویند باید این حوزه زیرمجموعه وزارت جهاد کشاو.رزی شود و مدتی بعد آنرا به وزارت صنعت حواله می دهند و بعد می گویند باید به زیرمجموعه وزارت ارشاد برود و حالا هم که تبدیل به معاونت صنایع دستی در وزارت میراث فرهنگی شده است.
این فعال صنایعدستی میگوید: مدیریتی در صنایعدستی کشور وجود ندارد که مشکلات این حوزه را حل کند و اگر معاونت صنایعدستی در انجام وظایف خود موفق بود این همه هنرمند صنایعدستی کشور با مشکلات متعدد مواجه نبودند.
شیردل بار دیگر تاکید کرد: بهبود وضعیت صنایعدستی ایران در داخل کشور و در بازارهای جهانی وابسته به داشتن اتحادیه سراسری و تشکل واحد است تا تمام هنرمندان این حوزه و تولیدکنندگان و فروشندگان و صادرکنندگان کالاهای صنایعدستی زیر چتر فعالیت کنند.
او با بیان این که نمیدانیم چرا معاونت صنایعدستی و وزارت میراثفرهنگی علاقهای به پیگیری این قضیه ندارد گفت: برای یک وزارتخانه فاجعه است که نمیتواند ظرف سه ماه یک آیین نامه اجرایی برای قانون مصوب کشور بنویسد و سه سال نوشتن این آییننامه را به تعویق انداخته است. به همین دلیل به عنوان رییس اتحادیه صنایع دستی استان اصفهان از قوه قضاییه و دولت خواهش میکنیم این موضوع را بررسی کنند که دلیل تعویق سه ساله برای نوشتن یک آییننامه اجرایی برای قانون حمایت از هنرمندان صنایعدستی چیست؟ چون هنرمندان صنایعدستی واقعا نابود شدهاند.
وزیر میراث پاسخگوی تعلل ۳ ساله معاون صنایعدستی باشد
رییس اتحادیه صنایعدستی استان اصفهان اعلام کرد: مکرر از معاونت صنایعدستی خواستهایم که آیین نامه اجرایی قانون حمایت از هنرمندان صنایع دستی را بنویسد. حتی گفتیم که اشزراف کامل به قانون داریم و اگر خودتان نمینویسید اجازه دهید ما ظرف یکماه این آیین نامه را بنویسیم و در اختیارتان قرار دهیم تا مصوب و اجرایی شود. اما متاسفانه عزمی برای اجرای قانون حمایت از هنرمندان صنایعدستی در معاونت صنایعدستی و وزارت میراث فرهنگی وجود ندارد چون با اجرایی شدن این قانون تمام اختیارات حوزه صنایعدستی به بخش خصوصی تفویض میشود و معاونت صنایعدستی هم نمیخواهد این اتفاق بیفتدتا تمام اختیارات این حوزه در انحصار خودش باشد. در حالای که در تمام دنیا اثبات شده است مدیریت دولتی، یک مدیریت شکست خورده است.
عباس شیردل گفت: وزارت صمت ۹۰ درصد فعالیتهای صنوف را به خود آنها واگذار کرده و درخواست ما از وزارت میراث فرهنگی این است که لااقل الگوی وزارت صمت را در بخش صنایعدستی اجرا کند تا فعالان صنایعدستی خودشان این بخش را مدیریت و هدایت کنند.
او گفت: اگر اتحادیه سراسری صنایع دستی کشور تشکیل شود آنوقت اگر کمکاری در این حوزه صورت بگیرد اتحادیههای سراسری و استانی صنایعدستی باید پاسخگوی مردم، مجلس و دولت باشند. اما متاسفانه معاونت صنایعدستی با تعلل ۳ ساله در نوشتن آییننامه اجرایی قانون حمایت از هنرمندان صنایعدستی جلوی تشکیل این اتحادیه را گرفته است و وقتی از آن ها پرسش میکنیم که چرا آیین نامه اجرایی را نمینویسند از پاسخ دادن طفره میروند.
به گفته رییس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنایع دستی استان اصفهان، ایران سومین تولیدکننده صنایعدستی جهان است و در صادرات کالاهای صنایع دستی رتبه ۳۵ جهان است. پس چرا وضعیت معیشت هنرمندان صنایعدستی این اندازه افتضاح است و چندماه که کرونا میآید چارهنرمند ما دو ماه کرونا می شودهنرمندان صنایع دستی برای معیشت خود با مشکل مواجه میشوند. پاخ این است که اتحادیه سراسری برای پیگیری حقوقی قانونی بخش صنایعدستی از دولت وجود ندارد.
عباس شیردل با گلایه مجدد از بی توجهی معاونت صنایع دستی وزارت میراث فرهنگی در نوشتن آیین نامه اجرایی قانون حمایت از هنرمندان صنایعدستی گفت: از وزیر میراث فرهنگی میخواهیم پاسخ دهد که چرا برای نوشتن آیین نامه اجرایی قانون مصوب مجلس که قرار بود ۳ ماهه نوشته شود ۳ سال تعلل شده است. چون ایشان در رونمایی از قانون حمایت از هنرمندان صنایعدستی اعلام کرد ظرف سه ماه آیین نامه اجرایی این قانون تدوین میشود و الان سه سال گذشته است. هنرمندان صنایعدستی از وزیر میراثفرهنگی میخواهند که پاسخ دهد چرا از معاون صنایع دستی خود نخواسته است آییننامه اجرایی قانونی که به تصویب مجلس رسیده بنویسد و به جای سه ماه سه سال از وعده او گذشته است؟