صدای میراث: بیش از ۲۰ عضو کمیته ملی موزههای ایران (ایکوم) به اجلاس بین المللی شورای جهانی موزهها به شهر کیوتو ژاپن سفر کردند و به مدت یک هفته در این اجلاس حضور داشتند تا برای نخستینبار یک بانوی ایرانی به عضویت بورد اصلی کمیته اجرایی ایکوم جهانی در بیستوپنجمین اجلاس شورای بینالمللی موزهها پذیرفته شود.
به گزارش صدای میراث، اعضای ایکوم ایران متشکل از موزهدارهای ایرانی با حضور فعال در اجلاس شورای جهانی موزهها در کشور ژاپن، چند کرسی دیگر ایکوم جهانی را نیز به خود اختصاص دادهاند.
سیداحمد محیط طباطبایی، رئیس کمیته ملی موزههای ایران میگوید: یک بانوی ایرانی به عضویت بورد اصلی کمیته اجرایی ایکوم درآمد و ۳ تن دیگر نیز به عضویت بورد اصلی کمیته یومک(موزههای دانشگاهی)، کمیته موزههای بانک و پول و تمدید عضویت در کمیته منطقهای آسیا و اقیانوسیه (آسپک) برای سال آینده درآمدند.
به گفته او، هیات ایرانی همچنین مقالات متعددی در کمیتههای مختلف ایکوم جهانی ارایه کرد که از آن جمله میتوان به معرفی کنفرانس سار(گروه ارتباطات نوین) موزه علم و فناوری، موزههای جنگ از سوی موزه دفاعمقدس و گزارش گروه موزههای موسیقی به کمیته «سیم سیم» از سوی گروه موزههای بنیاد مستضعفان اشاره کرد.
او معرفی موزه شیراز در کمیته موزههای ادبی را نیز از دیگر گزارشهای ارایه شده به ایکوم جهانی اعلام کرد و گفت: در کمیته منطقهای آسیا و اقیانوسیه شورای جهانی موزهها نیز گزارش فعالیتهای سال گذشته ایکوم ایران در موضوع مدیریت بحران در موزهها به شورای جهانی موزهها در نشست آسپک (موزههای آسیا و اقیانوسیه) ارائه شد.
برپایی نشست سیموست (موزههای علم و فناوری) در ایران نیز از دیگر موضوعاتی است که در اجلاس شورای جهانی موزهها در ژاپن مورد پذیرش قرار گرفت و بدین ترتیب تمامی کشورهای عضو گروه سیموست در ایکوم جهانی سال آینده به تهران سفر میکنند تا نشست این گروه را در پایتخت برگزار کنند.
محیط طباطبایی گفت: این دومین نشست جهانی کمیته بینالمللی موزههای جهان است که پس از اجلاس جهانی ایکوفوم(موزهشناسی) که سال قبل در تهران برگزار شد، برپا میشود.
از دیگر دستاوردهای هیات ایرانی در شورای جهانی موزهها، تصویب ایجاد گروه نوروز در ایکوم جهانی بود که براساس آن کشورهای عضو پرونده ثبت جهانی نوروز به ایجاد موزههای نوروز در کشورهای خود اقدام میکنند.
به گفته رییس ایکوم ایران، سال ۲۰۱۷ ایجاد گروه موزههای نوروز در اجلاس ادواری آسپک (گروه موزههای آسیا و اقیانوسیه) در چابهار مطرح شده بود که در اجلاس جهانی ایکوم در شهر کیوتو ژاپن به تصویب نهایی رسید.
از دستاورد دیگر هیات ایرانی ایکوم در اجلاس شورای جهانی موزهها در کشور ژاپن، مخالفت ایران با تعریف سیاسی از موزه بود. براساس تعریف جدید موزه که پیشنویس آن در نشست کیوتو مطرح شد و ایران نیز با آن مخالفت کرد:«موزهها فضاهای دمکراسیساز فراگیر و چندصدایی برای گفتمان نقادانه درباره گذشته و آینده هستند. موزهها با اذعان و پرداختن به مناقشهها و چالشهای زمان حال، به امانت از جانب جامعه، مصنوعات و نمونههایی را نگهداری میکنند و خاطرات گوناگونی را برای نسلهای آینده پاسداری میکنند. موزهها همچنین تضمینکننده حقوق برابر و دسترسی برابر به میراث برای همه مردم هستند. موزهها برای کسب سود نیستند. بلکه نهادهایی مشارکتی و شفافی هستند که در مشارکت فعالانه با جوامع گوناگون، برای آنها کار میکنند تا شناختهای موجود از جهان را با هدف کمک به کرامت انسانی، عدالت اجتماعی، برابری جهانی و سلامت، جمعآوری، حفظ، نگهداری، تفسیر و به نمایش بگذارند.»
در تعریف قدیم ایکوم از موزه آمده است: «موزه مکانی است که بخشی از میراث فرهنگی، طبیعی، تاریخی و هنری بشر را نگهداری و حفاظت میکند. موزهها همچنین مؤسسات غیرانتفاعی و خصوصی هستند که ورود همگان به آنها آزاد است.»
محیط طباطبایی، رئیس ایکوم ایران و عضو کمیته منطقهای آسیا و اقیانوسیه شورای بینالمللی موزهها در تشریح دلیل مخالفت ایران با تعریف جدید موزه گفت: ایران نمیتوانست تعریف جدید موزه را بهدلیل وجود نگاه سیاسی عمیق در آن بپذیرد. بنابراین درخواست تغییر ادبیات سیاسی این پیشنویس را ارایه کرد و از ایکوم جهانی تقاضا کرد در پیشنویس به تعاریف علمی و فرهنگی موزه توجه بیشتر شود.
او افزود: در نهایت و با اعتراض ایران قرار شد تعریفی جدید مبتنی بر پیشنویس ارائه شود اما تصویب جزئیات تعریف موزه در ژوئن سال ۲۰۲۰ در پاریس صورت میگیرد تا در طول این سال نظر اعضاء در مورد تعریف نهایی ایکوم اخذ شود.
محیط طباطبایی افزود: در تعریف جدید موزه مباحث فنی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در حالی که ایکوم میتواند موزهها را مکانهای نگهداری اندیشههای انسانی بنامد که در این تعریف تمام آثار ملموس و ناملموس در تعریف موزه قراار میگیرند.
هیات ایرانی در اجلاس جهانی ایکوم در ژاپن همچنین توانست مصوبه شورای جهانی موزهها برای برگزاری کارگاهها و نشستهای بینالمللی ایکوم جهانی در ایران را کسب کند.
موافقت شورای جهانی موزهها با بررسی درخواست هیات ایرانی با کاهش حق عضویت اعضای ایرانی نیز از دیگر موفقیتهای ایکوم ایران بود که با درخواست و مذاکره سیداحمد محیططباطبایی با مسئولان ایکوم جهانی ممکن شد که قرار است بزودی در مورد آن تصمیمگیری شود.