صدای میراث – مریم جلیلوندفرد: هنرهای سنتی ایران همچنان بازار خود را دارد و در این میان بافته های سنتی هنرمندان جنوب در تلفیق سنت و مدرنیته توانسته است موضوع کاربردی شدن صنایع دستی و هنرهای سنتی کشور را به خوبی به رخ بکشد. از چند سال قبل تاکنون یک هنرمند طراح البسه و زیورآلات سنتی ایران با بهره‌گیری از بافته‌های سنتی ایران توانسته است بازار البسه سنتی هرمزگان را به بیرون از مرزهای ایران، در کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و حتی بازار اروپا توسعه دهد.
شیرین فاتح، متولد بندرعباس و کارشناس طراحی لباس سنتی هرمزگان است که با بهره‌گیری از تلفیق هنرهای سنتی مردم جنوب ایران در بافت البسه و زیورآلات سنتی با مد و لباس روز، از ۷ سال قبل به تولید پوشاک تلفیقی بپردازد. او با برندسازی خوب توانسه است جایگاه هنرهای سنتی ایران در آنسوی مرزهای کشور را ارتقاء دهد. کار در منزل در ابتدای مسیر و بعدتر حضور در شبکه های مجازی و معرفی تولیدات سنتی تلفیقی، توانست بازار این هنرمند ساکن ایران را توسعه دهد. شیرین فاتح در گفت‌وگویی اختصاصی با صدای میراث می‌گوید: مهمترین هدف من معرفی رودوزی‌های استان هرمزگان وفرهنگ قشنگ ایران به جهان بود و حالا که به توسعه بازار رسیده‌ایم همچنان بر این موضوع تاکید داریم
خانم فاتح هدف از ورود شما به تولید البسه با بهره‌گیری از صنایع دستی و هنرهای سنتی ایران چه بود؟
لباس‌های سنتی را بسیار دوست داشتم و به همین خاطر تلاش داشتم البسه سنتی ایران را بویژه البسه جنوب کشور و هرمزگان ماندگار کنم. بنابراین برای ماندگار شدن آثار هنری و زیبای مردم جنوب کشور و رودوزی‌های زیبای استان هرمزگان و دیگر نقاط کشور باید با نسل جدید ارتباط برقرار می‌کردیم. البسه سنتی با همان سبک و برش قدیم هنوز هم در جنوب ایران کاربرد دارند و توسط مردم استفاده می‌شوند. استفاده از این نوع البسه البته مدتی به شدت کمرنگ شد و بنابراین نخستین کاری که ما باید در حوزه احیای هنرهای سنتی جنوب می کردیم، این بود که البسه و زیورآلات سنتی را به روز کنیم تا با ایجاد تغییرات و ساده سازی، امکان استفاده گسترده از آن‌ها فراهم شود. در گام دوم باید هنر سنتی زیورآلات و البسه و پوشاک مردم جنوب را به خارج از مراسمات سنتی منتقل می‌کردیم تا مردم امکان استفاده از آن ها بصورت روزمره حتی خارج از خانه و مراسمات رسمی داشته باشند. در این رویکرد موفق بودیم و حالا البسه سنتی جنوب در قالب جدید در سراسر کشور و حتی در خارج از مرزهای ایران استفاده می شود.
البسه سنتی جنوب چه بود که شما را ترغیب به احیای آن ها به سبک مدرن کرد؟ از چه هنرهایی در تولید لباس‌ها استفاده کردید؟
لباس های جنوب با رنگ های شاد و زنده استفاده می کنند. سعی کردیم رنگ ها را در قالب طرح های جدید با جلیقه هایی که روی آن ها گلابتون دوزی و نواردوزی و حتی تکه‌دوزی و چهل تکه‌های پارچه های سنتی که در لباس ها استفاده می کردند تلفیق کنیم. پوشش مردم هرمزگان از شرق تا غرب این استان بسیار متنوع است. سبک لباس ها و رنگ ها متنوع است و طرح های خاص و ویژه خود را دارند. هدف ما هم این است که در کنار حفظ پوشش سنتی، هر روز طرح های جدید ارایه دهیم تا برای ماندگاری هنرهای سنتی تلاش کنیم. این شیوه تولید و احیای البسه سنتی جنوب برای نسل جدید به شدت کاربردی شده است و خوشبختانه نسل جدید البسه تلفیقی و سنتی جنوب را با استایل‌های مختلف مورد استفاده قرار می دهد.
مشکلاتی که در مسیر احیای هنرهای سنتی هرمزگان با بهره‌گیری از نگرس تلفیقی داشتید چه بود؟ آیا با اعتراض هم مواجه می شدید؟
ابتدای کار انتقادهایی متوجه ما شده بود. مثلا می گفتند نباید فرم اصلی لباس را از آن شکل بومی خارج کنید. می گفتند این کار به فرهنگ پوشاک سنتی ضربه می‌زند و باعث می شود، الگوهای اصلی لباس‌ها آسیب ببینند. اما در ادامه کار برای این که از فراموشی سنت ها و فرهنگ پوشش سنتی در قسمت های مختلف کشور جلوگیری کنیم، باید کارهای تلفیقی انجام می دادیم. مثلا نوارهای سنتی دست دوز قدیمی یا رودوزی های قدیمی سنتی را روی لباس‌ها و برش های جدید قرار دادیم. همین تنوع باعث شد که این شیوه طراحی و احیای البسه سنتی مخاطب خود را پیدا کند و نسل جدید هم استقبال خوبی از آن داشته باشد.
شما در کشورهای دیگر هم حضور دارید و ظاهرا در نمایشگاه‌های جهانی مد و لباس هم شرکت می کنید، چقدر در بازارهای جهانی موفق هستید؟
بله در نمایشگاه‌های بین المللی مد و لباس شرکت داریم و تمام تلاش خود را برای معرفی پوشش سنتی لباس های جنوب کشور و هرمزگان کرده‌ایم. سبک پوشش مردم در کشورهای حاشیه خلیج فارس به شدت نزدیک به مردم جنوب ایران و استان هرمزگان است. به همین دلیل آن‌ها لباس‌های سنتی جنوب ایران را بسیار دوست دارند. مشتریان و گردشگران زیادی از کشورهای خارجی داریم. دوستانی هم در خارج از ایران هستند که البسه تلفیقی و سنتی جنوب را به فعالان بازار مد و پوشاک و دوستان‌شان معرفی می‌کنند و این باعث شده است که لباس‌های سنتی جنوب و بویژه هرمزگان را به خارج از ایران عرضه کنیم.
